autograf.hr

novinarstvo s potpisom

UKRAJINA ČIM PRIJE U EUROPSKU UNIJU!!

Glas Jovanke Broz

AUTOR: Ivan Zidarević / 21.04.2025.

U prestonom nam gradu Zagrebu, u lepom prostoru Srpskog kulturnog centra u Preradovićevoj ulici, do 30. aprila otvorena je izložba ”Glas Jovanke Broz”. Za one koji su lenji da potraže sve informacije, mrzi ih da se potrude i žele sve da im je servirano, izložba je otvorena radnim danima od 10 do 18 časova odnosno subotom od 10 do 14 časova.

Srpski kulturni centar u Zagrebu prostire se na pet hiljada kvadrata i u njemu se nalaze Arhiv Srba u Hrvatskoj, pododbor Srpskog kulturnog društva Prosvjeta, galerija i kulturni klub i dvorana te medijske redakcije Vida TV i nedeljnika Novosti. Radi se o mestu koje je otvoreno za sve ideje i ljude koji se bave povezivanjem u različitosti i koji jednako poštuju druge i drugačije.

Kako su naveli autori izložbe ”Glas Jovanke Broz”, Srpsko narodno vijeće i njegovi partneri ovime obeležavaju život jedne važne Srpkinje iz Hrvatske, rezistentne Ličanke, povodom 80. godišnjice završetka Drugog svetskog rata odnosno nedugo nakon 100. godišnjice rođenja Jovanke Broz.

Jovanka Broz (devojačko Budisavljević) rođena je 7. decembra 1924. godine u Lici. Za vreme Drugog svetskog rata pridružila se partizanima te je bila članica Prve ličke ženske omladinske čete, a kasnije i Šeste ličke divizije. Tokom svetskog, ali i bratoubilačkog rata, dvaput biva ranjavana, a oslobađanje dočekuje u pobedničkoj vojci, na strani civilizacije, sa činom poručnice.

Nakon udaje za Josipa Broza, 1952. godine, postaje prva dama druge Jugoslavije čime se etablirala kao deo političke i društvene elite toga doba, odnosno biva prepoznata i van granica nekadašnje zajedničke države. Skojevka u zemlji komunizma, sa ”humanim likom”, Jovanka Broz bila je simbol zapadnog oblačenja i najnovijih modnih trendova koji su značili prestiž i političku moć koju je tadašnja zemlja imala u svetu.

Verna družbenica svoga supruga Jovanka Broz bila je u stalnoj senci maršala Jugoslavije brinući se o njemu na način koji je bio mešavina poštovanja lika i dela Josipa Broza Tita, ljubavi žene prema suprugu, ali i usled očigledne razlike u godinama sigurno i jače povezanosti emocijama koje su se osećale prema članu porodice – koje nužno nisu značile partnerski odnos.

Usled političkih manipulacija i pozicioniranja rukovodstva tadašnje države Jovanka Broz je nešto pre smrti svoga supruga, 1980. godine, stavljena u političku i društvenu izolaciju proglašavajući je antidržavnim elementom. Raspad Jugoslavije sačekala je u neljudskim uslovima za život, bez ličnih dokumenata, ličnih predmeta i imovine, koja su joj oduzeta i do smrti, 2013. godine, joj nisu bila valjano vraćena.

Autor koncepta izložbe profesor Dejan Jović kazao je da se Jovanki Broz ovakvim prikazom njene biografije u javnost vraća njen glas. Na ovaj način se ističe njena političnost i uloga koju je imala u konfiguraciji socijalističke političke elite, ali i političnost njenog društvenog statusa koji Jovanka, posebno u decenijama nakon Titove smrti, nikad nije zloupotrebljavala.

Eksponati koji su na izložbi korišćeni uključuju Jovankine lične stvari – haljine, torbe, šinjel, lične dokumente, fotografije, kao i brojne predmete iz arhivske građe koji se nalazi u posedu Fondacije Jovanka Broz, Arhiva Jugoslavije, Muzeja Jugoslavije i u novinskim i televizijskim arhivama.

Iz svih ovih razloga, ali realno gledano i više od toga, izložba je prilika predstavljanja života važne antifašistkinje i ikone stila i glamura iz turbulentnog perioda podeljenog sveta.

Upravo je u tom i takvom svetu, stalno omeđenog tinjajućim hladnoratovskim sukobom između dveju velikih supersila – Amerike i Sovjetskog Saveza, egzistirala je mala ali važna Jugoslavija koja je održavala želju za globalnim mirom, pravom kolonizovanih država na samoopredeljenje i slobodu, te suživotom među nekada bratskim narodima i narodnostima.

Izložba ”Glas Jovanke Broz” organizirana je uz podršku Ureda za ljudska prava i prava nacionalnih manjina Vlade Republike Hrvatske, te je deo programskih aktivnosti Arhiva Srba u Hrvatskoj. Kustoskinja izložbe je istoričarka umetnosti Davorka Perić, stručni konsultant je profesor Dejan Jović, dizajn izložbe potpisuje Parabureau, a autorka ilustracija je Natalia Linovska.

MOŽETE PODRŽATI AUTOGRAF PA I NAJMANJOM MOGUĆOM UPLATOM NA NAŠ RAČUN HR8923600001102715720 (SWIFT/BIC: ZABAHR2X za uplate iz inozemstva) ILI PREKO PAYPAL-A. HVALA! ZA VIŠE INFORMACIJA KLIKNITE OVDJE.

Još tekstova ovog autora: